Yapılan tetkikleriniz sonucunda bir ameliyat önerildiğinde ilk yapmanız gereken ameliyatınızı gerçekleştirecek cerrahla görüşmek olacaktır. Hastanın ameliyatı gerçekleştirecek cerrahla birebir iletişimi çok önemlidir. Hastanın hekim seçme, kendisine yapılacak girişimin riskleri ve nasıl bir girişim yapılacağı ile ilgili bilgi alma ve tedaviyi kabul/red etme hakkı vardır.
Ameliyat Öncesi
Yapılan tetkikleriniz sonucunda bir ameliyat önerildiğinde ilk yapmanız gereken, ameliyatınızı gerçekleştirecek cerrahla görüşmek olacaktır. Ameliyat olma fikri küçük ya da büyük bir girişim olması farketmeksizin hastayı tedirgin eden bir durumdur. Bu nedenle hastanın ameliyatı gerçekleştirecek cerrahla birebir iletişimi çok önemlidir. Hasta kendisine yapılacak girişimle ilgili merak ettiklerini sormalı ve nasıl bir ameliyat geçireceğini iyi anlamalıdır. Yapılan görüşme sırasında aile üyelerinin de bulunması ve onlarında durumu anlaması önemlidir. Yapılacak girişim ve bu girişime bağlı ameliyat sırasında ve sonrasında oluşabilecek riskler hakkında bilgilendirilirsiniz.
Ameliyat öncesi görüşmenizde yapılmış tetkikleriniz değerlendirilir. Doktorunuzun yapılmasını istediği ek tetkikler varsa, bunların tamamlanması sağlanır. Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Bırakmanız gereken ilaçlar doktorunuz tarafından söylenir. Sigara kullanılıyorsa ameliyat öncesi mutlaka bırakılmalıdır.
Kalp ve büyük damar ameliyatları için hastaneye 1 gün öncesinde yatışınız yapılır. Diğer girişimler için ise ameliyat günü yatış işleminizin yapılması yeterli olur. Yatış işlemleri sonrası doktorunuz tarafından ameliyatı onayladığınıza dair onam formları imzalatılır. Hastaneye yattığınızda bir anestezi uzmanı tarafından değerlendirilirsiniz. Tıbbi öykünüzde hastalığınıza ek bir durum varsa ilgili branş tarasından konsülte edilirsiniz. Genel anestezi alacak hastalar 6-8 saatlik açlık gereklidir. Ameliyat saatiniz geldiğinde görevliler tarafından ameliyathaneye indirilirsiniz.
Ameliyat Sonrası
Kalp ameliyatı ya da anevrizma gibi büyük damar ameliyatları sonrası kalp ve damar cerrahisi yoğun bakım ünitesine alınırsınız. Doktorunuz yakınlarınıza ulaşıp ameliyatınızla ilgili bilgilendirme yapar. Aldığınız anestezik ilaçlar nedeniyle kaslarınız gevşemiş olduğundan solunum cihazına bağlı olarak uyanırsınız. Kas gücünüz yerine geldiğinde solunum cihazından ayrılırsınız (extübasyon).
Doktorunuzun uygun gördüğü süre boyunca yoğun bakımda kalırsınız. Normal şartlarda bu süre …-… saattir. Ameliyat sonrası sağlık görevlilerinin uyarılarına uygun davranmanız iyileşme süreciniz için önemlidir. Belirli aralıklarla solunum egzersizleri yaptırılır. Hastanede kaldığınız sürece tüm ilaçlarınız hemşireler tarafından verilir. Bunun dışında ilaç almamalısınız.
Ameliyat sonrası yorgun hissetmeniz normaldir. Odanıza çıktığınızda çok yoğun ziyaretçi kabul etmemeniz önerilir. Yatağınızdan ilk kalkışınız hemşireler yardımıyla yapılır. Sonrasında sizden belirli aralıklarla hareket etmeniz istenecektir. Yapacağınız yürüyüşlerde yanınızda birinin olması önerilir. Ameliyat sonrasında erken dönemde vücudunuzun beslenmeye ihtiyacı vardır. Bu nedenle iştahınız olmasa bile yemeye gayret göstermelisiniz. Hastanede olduğunuz sürece her sabah doktorunuz tarafından ziyaret edilirsiniz. Doktorlarınız sizinle ilgilenen hemşireler ile 24 saat boyunca iletişim halindedir ve durumunuzu takip ederler.
Taburculuk ve Sonrası
Taburcu olma süresi ameliyatın cinsine, genel sağlık durumunuza, yaş ve cinsiyetinize göre farklılıklar gösterir. Açık kalp ameliyatı ya da klasik anevrizma ameliyatı geçiren hastaların hastanede kalış süresi ortalama 5-7 gün arasındadır. Diğer girişimler için ise 1-3 gün içinde evinize dönebilirsiniz. Doktorunuz taburcu olduktan 5-15 gün sonrasında kontrole çağırır. Yapılması gereken testler varsa bunların yapılır ve sonuçlarınız değerlendirilir. Yara yerleriniz kontrol edilip dikişleriniz alınır ve bir sonraki kontrol tarihinizle ilgili bilgi verilir.
Taburcu olduktan sonraki iyileşme döneminizde yine geçirdiğiniz ameliyatın cinsine, genel sağlık durumunuza, yaş ve cinsiyetinize göre farklılıklar gösterir. Endovasküler girişimler, varis ya da karotis endarterektomi gibi ameliyatlarda tamamen iyileşme süreniz daha kısa olmakla birlikte, açık kalp ameliyatı ya da büyük damarların ameliyatlarında iyileşme süreniz taburculuk sonrası 6-8 haftadır.
İyileşme döneminiz içinde unutkanlık, uykusuzluk, iştahsızlık, duygularınızı ifade etmede değişiklikler olabilir. Bu tür değişimler özellikle yaşlı hastalarda daha sık görülür. İyileşme döneminin sonunda bu yakınmalar düzelir. Kendinizi bazen yorgun, kötü, iyileşmenizde gerileme varmış gibi hissedebilirsiniz. Bu normal iyileşme sürecinde olan geçici bir durumdur. Eğer böyle bir durum uzun sürerse doktorunuza danışmanız gerekebilir. İlaçlarınızı doktorunuzun tarif ettiği şekilde almalı, size önerilen solunum egzersizlerini ihmal etmeden yapmalısınız. Ameliyat sonrası varis çorabı giymeniz önerilmişse doktorunuza danışmadan giymeyi bırakmamalısınız.
- Eve dönüş yolculuğunda şehirler arası yolculuk söz konusu ise her iki saatte bir mola verip hareket etmeniz önerilir. Uçakla yolculuk yapacaksanız uçuşunuza izin veren bir raporu doktorunuzdan talep edin. Hava alanında bagajların taşınmasında mutlaka biri size yardım etmelidir. Evinize çıktıktan sonra ziyaretçi sayınızı kısıtlamanız ve yorulduğunuzda misafirlerinize durumu belirterek istirahate çekilmeniz önerilir.
- Tüm yara yerleriniz temiz ve kuru ise banyo yapmanızda bir sakınca yoktur. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız banyo sırasında size yardımcı olmak üzere birini yanınıza almalısınız. Banyo sonrasında ameliyat bölgenizi temiz ve kuru tutmalısınız.Suyun çok sıcak ya da çok soğuk olmamasına dikkat etmelisiniz. Yara yerlerinin üzerine direk sabun uygulanmamalı ve kese yapılmamalı ya da ovulmamalıdır. Doktorunuz önermedikçe yaranızın üzerine herhangi bir krem ya da merhem sürmemelisiniz.
Ameliyat sonrası yara yerlerinizde şişlik ve morarmalar olması normaldir. Yara yeri çevresinde ağrı ve uyuşukluk hissedebilirsiniz. 6-8 haftalık bir dönemde bu şikayetleriniz azalıp kaybolurlar. Yara yerinde aşırı şişkinlik ve hassasiyet, kızarıklık ya da akıntı varsa doktorunuzla iletişime geçmelisiniz. - Ameliyat sonrası erken dönemde diyabetiniz yoksa herhangi bir özel diyet uygulanmaz. İyileşme sürecinden sonra sizi takip eden doktorunuz beslenme önerilerinde bulunacak ve gerekli gördüğü takdirde sizi diyetisyene yönlendirecektir. Alkol kullanıyorsanız iyileşme süreciniz tamamlandığında haftada bir gün bir duble alkol alabilirsiniz.
- Cinsel yaşamınıza taburcu olduktan sonra 6-8 hafta sonrasında başlayabilirsiniz. Çalışma hayatına dönüş süreniz doktorunuz tarafından belirlenecektir.
- Göğüs kemiğinizin kesildiği bir ameliyat geçirdiyseniz ameliyattan sonra yaklaşık 6 hafta süresince araba kullanmak sakıncalıdır. Ön göğüs kemiğinin tamamen iyileşmesi 4-6 hafta sürer. Herhangi bir kaza veya çarpmada bu bölgede henüz kaynamamış olan göğüs kemiği tekrar açılabilir. Ayrıca göğüs kemiğinde oynama olmaması için 4-6 hafta kadar sırt üstü yatmanız, ağır kaldırmamanız ve dengesiz hareketlerden kaçınmanız gerekir.
- Günlük hayatınızda tuvalete kendiniz gidebilir, yemeğinizi kendiniz yiyebilirsiniz. Ağır kaldırmak ya da temizlik yapmak gibi işlerden erken dönemde kaçınmalısınız. Yavaş yavaş arttırılan bir tempoyla yürüyüşler yapmanız iyileşme sürecinizi hızlandırır. Ameliyat sonrası kendinizi günlük ev yaşamınızdan izole etmemelisiniz.